Sonra Jules Verne ile tanıştım. Michel Ardan'la birlikte aya gidecek roket hesapları yaptım, Dünyanın ucundaki fenerde her fenerin ayrı bir dili olduğunu öğrendim. Kaptan Nemo ile denizaltına tam 20000 fersah indim (denizaltının adı: Nautilus!). Sonra baktım ki bana en uyanı "Around the World in eighty days". Seksen günde dolaşmak şart mı dedim ve karar verdim. 55 yaşına kadar çalışacağım, sonra gezeceğim. Neden 55 bilmiyorum. İnsan 20 yaşındayken 55 çok uzak geliyor. Artık yeter gibi bir his! Ablam Gönül 50'lerinde teşebbüs edecek oldu, olmadı, takside bağladı. Ufak ufak tamamlıyor devr-i alemi. Demek ki taksitle de olabilirmiş. Buz tutmuş ırmağın iki yanında, uçsuz bucaksız, karanlık ve insanın içine korku salan çam ormanları uzanıyordu. Beyaz manto giymiş hissini veren ağaçlar, esen sert rüzgarlarla soyunuyor, gitgide solgunlaşan gün ışığının altında birbirlerine yaslanmış koca yaratıklara benziyorlardı. toprakta hiç bir yaşam izine raslanmıyordu, sanki sonsuz bir hüzün içindeydi. Hiç bir şey kıpırdamıyordu, toprak o kadar soğuk, o kadar terkedilmişti ki, karşısında düşünce kayboluyor, hatta hüzün bile yok olup gidiyordu. Bir tür gülümseme isteği uyanıyordu insanın içinde, Suhinx'inki gibi trajik bir gülümseme, donuk ve neşesiz bi gülümseme, varoluşumuzun boş çabaları ve yaşamın anlamsızlığı karşısında, edebiyatın acı alayı gibi bir şey. Wild'di bu. Kuzey toprağının yüreğine kadar buz tutmuş, vahşi wild'iydi bu... Jack London, Beyaz Diş 1977.
Çevirmen bu paragrafın sonuna "wild" kelimesini açıklama ihtiyacı duymuş. "Vahşi wild'iydi bu" gibi bir cümlenin tuhaflığını bilerek; Wild, makiler pampalar, bozkır, cangıl gibi belirli bir bölgeyi ifade eden ve kendisini oluşturan unsurlar türünün bütününü belirten, çevrilmesi güç bir terimdir. Wild, kuzey kutbu enleminin içinde kalan, normal olarak yaşamaya olanak vermeyen, sürekli buzullarla kaplı, kutbun ölü bir bölgesidir. Alaska, hemen hemen tümüyle buraya dahildir...
Köpeklerle pek samimiyetim yoktur. Ama bazı cinslere, örneğin Husky'lere sempati duyarım. Bu hikayede beni etkileyen; doğasıyla, havasıyla, insanıyla, köpeğiyle, her şeyiyle "wild" olgusuydu...
National Geographic, 1989; in the far north the aurora borealis, or northern dawn, illuminates night skies with ever changing green-andwhite light shows. But last winter's magnificient displays also bore tinges of red, a tint that rarely appears, and could be seen as far south as Florida... Yazı bu şekilde başlıyor. Aurora'nın nasıl oluştuğu ile devam ediyor. Yıl 1989. 1957'den beri en muhteşem aurora gözleminin yapıldığı yıl! Alaska Üniversitesi Jeofizik Enstitüsü'ne göre "solar maximum" her 11 yılda bir tekrarlanan bir fenomen. 1989+11= 2000, bunu kaçırdık. 2000+11=2011. Artı-eksi "1" desek, eder 2012, başka bir deyişle 2011-2012 kışı...
Ben gece-gündüz çalışmaktayken, Dr. Tarık Minkari dünyayı gezmekte. Gezmekle kalmayıp, nispet olsun diye, gezdiklerini yazmakta; Denizde yüzen aysberglere bakıyorum., koca buzulu gözlüyorum. Buz suda mavi yeşil görünüyor. meğer buz kitlesi, tüm öteki renkleri emer, sade maviyi itermiş. Buzulu 48 kez zumlayan videokameram ile filme alıyorum. Birden bir gök gürültüsü duyuyorum. Göğe bakıyorum, açık, bulut yok, peki bu ses nereden geldi? Diyorlar ki; Buzul, görmediğimiz bir yerde çöktü. İşte tam bu sırada objektifimin içine olağanüstü bir olay girdi. Heyecanlandım, durmadan çekiyorum. Üç beş saniye geçmedi, korkunç bir gürültü ile kocaman buz dağı çöktü. İzliyorum, on apartman boyunda bir buz parçası, homurdanarak çöküyor. Buzlar denize düşüyor, önce batıyor, sonra mantar gibi çıkıyor. İsim değiştiriyor, aysberg oluyor.... Yıl 1997; Alaska Kıyıları ve Kanada...
Yıl 2000. National Geographic bir kitap çıkarttı; "Büyük Keşifler"
Kitabın altmışyedinci sayfasında başlık; Kürenin uçlarına doğru
Bir alt yazı; Buz, aldığını kendine saklar (Ernest Shackleton)
Bir resim; Arktik yalnızlık. Nükleer denizaltı USS Scate, 1959 yılının Mart ayında kuzey kutbundan 480 km uzaklıkta yüzeye çıkıyor. Skate, bu tarihi yolculuğu boyunca biri 17 Mart 1959 günü tam kuzey kutup noktasında olmak üzere on kez su üstüne çıkacak!
Bir anekdot; ...Yüzbaşı Lalor Jr; ... Aniden pusulamız sallandı ve ibresinin ucu geldiğimiz yönü göstermeye başladı. Kutbun bulunduğu noktaya tam olarak ne kadar yakın olduğumuzu sordum. Rota subayı Tom Curtis cevapladı: Kutbu delip geçtik!
Sözcüklerin kökleri her zaman ilgimi çekmiştir. Kökünün nereden geldiğini ilk merak ettiğim kelimelerden birisi de "arktika" olmuştur. Neden kutuplardan kuzeyde olan Arktika da, güneyde olan Antarktika? Birinde olmayan ne var diğerinde? Arktik (Arctic) kelimesi Yunancada Arktikos olarak geçiyor. Arktikos da "arktos" kökünden üretilmiş ve "ayı" demek! Bu durumda; Arktika üzerinde ayı yaşayan, Antarktika ise ayı olmayan anlamına geliyor. Demek ki beyaz ayılarla penguenler kuzeyle güneyi paylaşmışlar, bu senin, bu benim diye...
Alaska filan derken ipin ucunu kaçırıp kutba uzandık. Tekrar Alaska'ya dönelim. Buna Alaska'ya dönmek denmez ama, aklım fikrim Alaska'da ya, fikren gidişlerimden birisi de mavi gezi sırasında oldu. Yıllar önce Akdeniz'le Ege'nin karıştığı sularda dolaşırken Selimiye'ye uğramıştık. Burada çam ağaçları altında güzel bir motel görmüş, hatta merdivenlerine dizilip resim çektirmiştik. Adı "Aurora" idi. Sahibine sorduk; Aurora ne ola? diye. Aurora ile de böyle tanıştım.
Benim patron, hani gezecektin, hala neden çalışıyorsun deyip beni işten kovduğunda 59 yaşındaydım. Bunu bir fırsat belleyip, terapi için (!) Kenya'ya gittim. Çok güzel bir tatildi. Kuzeyi, ortası, batısı doğusu derken Afrika tutkusu böyle başladı. Sonra bir yerküre aldım. Gözümü kapadım, parmağımı bastım. Alaska çıktı. Biraz hile yaptığımı itiraf etmeliyim. En azından, yukarıdan bakınca güney yarım küreye parmak basma şansının olmadığını söyleyebilirim. Alaska'dan sonra küreyi bir de ters çevirip parmak basacağım!
97nci sayfa; College Fiyortu, Alaska. College fiyortu'nun ücra konumu yüzünden, oraya bir gemi gezisinden başka bir şeyle gidilmesi olanaksızdır. Norwegian Cruise ya da Princess Cruise gibi şirketler, Seattle veya Vancouver'dan, Anchorage'a 3 saat uzaklıktaki Seward'a yedi gece süren sadece gidiş gezileri düzenliyorlar. Bu gezide Ketchikan, Juneau, Skagway ve Glacier Bay'e uğranıyor.... Kış mevsimi çok uzun ve şiddetli olduğu için oraya gitmek için en iyi zaman Haziran-Ağustos arasıdır.
Hedefe yaklaşıyoruz. 3 Ocak 2011 tarihli bir gazete haberi; bunu yazmayıp kenara resmini koyuyorum. Bir gün lazım olur diye kesip saklamıştım. Yazıda 8 adres verilmiş. İlgimi Fairbanks çekti. Kafamda tren olayıyla birleştirdim; Alaska'ya gidiyorum, trene biniyorum, Fairbanks'te inip Aurora seyrediyorum!Şubat 2011. Sahil yolunda bir kaza geçirdim. Hayatım gözümün önünden film şeridi gibi geçti" diyemeyeceğim ama, daha arabadan inmeden, aklımdan "Alaska'yı görmeden ölecektim" diye geçirdim. Not defterime ekledim; Bir kazadan alınan dersler..
2 Ekim 2011 Gezi planı için YKM şirketine gittim. Bu acenta daha önce Tanzanya, Zambia gezimi organize etmişti ve çok memnun kalmıştım. Aynı şeyleri orada da tekrarladım; Alaska'ya gidiyoruz, trene biniyoruz, Fairbanks'te inip Aurora seyrediyoruz! Aylardan mart veya nisan, nisanın ilk haftası hariç....Aradan bir ayı aşkın bir zaman geçti, hala bekliyorum. Ne oluyoruz diye bir uğradım. Alaska'daki acenta üzerinden bir takım bahaneler... Pek tatmin olmadım ama nasıl olsa vaktimiz var diye üzerinde durmadım. 27 Ekim'de ilk program hazır oldu. Haziran ayı, Anchorage gidiş, Seward'a tren, Kenai fiyordu, otobüsle dönüş, buzul gezisi, Anchorage dönüş. Talkeetna'ya nehir yoluyla gidiş, jetboat gezisi,. Kantishna tur, Denali kanyonu, Anchorage dönüş. Bu nedir dedim? Ne aurora var, ne doğru dürüst tren? Ayrıca hiç bir zaman Haziran demedim ki? Benimle ilgilenen (!) görevli kız, Alaska'daki acenta böyle yapmış diyor, başka bir şey demiyor. Alaska'da turistik sezon mayıstan sonra başladığı için tren yokmuş, haziran iyiymiş, fyordlar güzelmiş vs vs... Biliyorum ama... bu benim gezim ve ben bunu bunu ve bunu istiyorum.... 23 Kasım'da yeni bir taslak hazırlandı. Sadece Alaska'daki kısmı kişibaşı 1859 USD. Üstelik tur Fairbanks'te başlıyor, Fairbanks'te bitiyor. Hadi treni ben ayarlarım desem, tren cumartesi günü gidiyor, pazar günü dönüyor. Dönüşü gene uçakla yapmak lazım. Uçakla (KLM) Fairbanks-İstanbul, biletler kasım ayında alınırsa adambaşı 1550 Eu. her geçen gün üstüne fiyat biniyor. Alaska'ya geldik, veya gittik diyelim. Coldfoot'ta konaklama, istenirse "arctic aurora expedition". Coldfoot bildiğim bir yer. Brooke dağında zevksiz bir konaklama yeri. Gece aurora ile oyalanırız ama gündüz yapacak bir şey yok. Gidiş-dönüş araba ile, Yukon nehri filan, kaç saat süreceği belli değil. Üstelik Aurora opsiyonel, ne demekse? Hepsinden kötüsü 7 Nisan'da Fairbanks'te olmamız gerekiyor. Halbuki 2 Nisan'da Antalya'daki geriatri kongresinde konferansım var.
Acentadan vazgeçip her şeyi kendim ayarlamaya karar verdim.
Bir pazar günü Ayşe'yle birlikte oturmuş, televizyonda film seyrediyoruz. Filmde arka planda görülen yerleri tanıyorum gibi geldi. Ayşe'ye; burası Fairbanks dedim. İnternetten baktık, hakikaten Fairbanks. Kırkyılda bir gündüz vakti film seyrediyoruz, sıradan bir çocuk filmi, karşımızda Fairbanks! Olacak iş değil. Demek ki zamanı gelmiş.
"Alaska Railroad Corporation" ile telefon görüşmesi yaptık. Daha doğrusu Ayşe yaptı. Tren şirketinin "Aurora package" programı tüm hedeflerimi kapsıyordu. Sonuna 3 günlük ekstra "Chena Hot Springs Resort" keyfi eklemiştim. İki gün sonra e-postadan "yol programı" geldi. 13 Nisanda başlıyor, 19 Nisan'da bitiyor. Herşey tam istediğim gibi, adambaşı 1425 USD. Başına-sonuna 3 gün Anchorage kalışı eklerim... Ne olur ne olmaz opsiyonu, bakarsınız ekstra bir şey karşımıza çıkar, kaçırmamış oluruz. Tek bir sıkıntı var; isim listesini, gideceklerin yaş ve kilolarını hemen istiyorlar. Bu bilgiler kutup uçuşu için gerekiyor. Uçak 7 kişilik ve uçuş planı için yolcu ağırlığı önemli (miş!). Yolcular kamera dışında herhangi bir eşya taşımayacak. Gidişini şimdiden söyleyebileceğim sadece Ayşe var, bir de ben...
Herşey tamam gibi ama irtibatımız kesildi. Ne telefon, ne de e-posta... Alaska'ya ulaşamıyoruz. Son gelen mektupta "I'm still waiting on confirmations from Chena Hot Springs and ERA aviation. Once I receive those I will charge your credit card" yazıyordu. Bunun ne kadar süreceği belli değil. Bir yandan da uçuş borsası hergün yükselmekte. Bizim uçuşun fiyatı 2 günde 50 pound yükseldi. 2 gün önce en ucuz uçuştu, şimdi dördüncü sırada. En ucuzundan alsaydın diyeceksiniz, ama o uçuşların süresi çok uzun; 30 küsur saat gidiş, 40 küsur saat dönüş! Yolda ihtiyarlayacağız....
Bu arada pasaportumu yeniledim. Daha süresi dolmamıştı ama vize sayfalarındaki Suriye, Ürdün, Mısır, Tunus sayfaları beni huzursuz etti. Gümrük memurları bakacak, adam arkasında dumanlar çıkararak dolaşmış! Bir sürü lüzumsuz soruyla karşılaşabilirim. Onun için pasaportu değiştirip gııcır gıcır yenisini aldım. Beyaz sayfa açmak gibi bir şey....
Niye bekliyorum diye düşündüm. Turu buradan ayarlayamasak bile Alaska'ya uçar, herşeyi orada hallederiz. Nisan ayında Alaska'ya kim gider? Uçak bileti kolay, tren bileti de kolay, kalacak yerleri de gönderdikleri yol planından seçeriz. Gerisi macera olur. Macera yaşamak için Alaska'dan iyi yer mi olur? 9 Aralık 2011, Uçak biletimi aldım. Ayşe Hazal Günay ve İsmail İlhan Günay Alaska'ya uçuyor. Jale para kazanmak, Zeynep öğrencileriyle kalmak zorunda. Tarih 12 Nisan 2012; Frankfurt üzerinden Seattle ve Anchorage. 21 saat gidiş, 30 saat dönüş. İki kişi 1800 Pound.
Yeni bir şey öğrendim. İnternette Alaska Fairbanks Üniversitesi'nin Jeofizik Enstitüsü her gün hava raporu gibi "Aurora tahmini" yayınlıyor (http://www.gi.alaska.edu/AuroraForecast). Örneğin 21 Aralık için tahminleri şöyle; 
Bahsedilen yerler anlaşılsın diye yan tarafa bir harita ekliyorum. Enstitünün sayfasında çok detaylı bilgiler var. Aurora dışında sismoloji, kar-buz durumları gibi olaylar anlaşılabilir bir dille açıklanmış. Aurora alarmı için kayıt da yaptırabiliyorsunuz. Ayrıca cep telefonu için de bir uygulaması var. Böylece aurora olayını saat-saat izleyebiliyorsunuz. Bunu hemen telefonuma kaydettim. Seçtiğim tarih oldukça iyi. Bu tahminlere göre 1 mayıs sonrası 65inci enlem kuzeyinde (benim oralar!) aktivasyon çok sınırlı olacakmış! Bu sayfaları okudukça ufak ufak sizlere sızdıracağım....
GEÇMİŞTEN BİR YAPRAK
Bu arada ilginç rastlantılar başladı. Orada burada "Aurore" kelimesi önüme çıkmakta. Bizim aurora ile ilgisiz ama görünce hoşuma gitti. Emile Zola'nın Dreyfus davası için Fransa Cumhurbaşkanı'na yazdığı mektubu hatırlarsınız. "...ama gerçek yürüyor ve onu durdurmaya kimsenin gücü yetmez..." Bu mektup 13 ocak 1898 tarihinde "J'accuse" başlığıyla yayınlanmış. Başlığı atan; gazetenin editörü Clemenceau. Gazetenin adı; L'Aurore! Fransızcada seher, başlangıç anlamına da geliyormuş.
TAZE BİR HABER
Dostlar, yeni haberler var; İki gün önce güneşte meydana gelen patlamalar 24 ocak'ta dünyadan görüntülendi. Malum, yol biraz uzun, trafik filan, dünyaya ulaşması zaman alıyor. Güneşin fotoğrafları muhteşemdi. Biz, dünyalılar ne hissettik derseniz, hiçbir şey. Benim hissettiğim; şimdi orada olmak hissi! Kozmik şamata, yani "sıcak plazma atom çekirdekleri" veya kozmik ışınım, artık ne demekse, coştu bir kere! Hemen Jeofizik Enstitüsü'nün sayfalarına baktım. Aurora aktivitesi 24 ocakta "extreme" olarak görünüyor, 9 üzerinden 5 almış. 25'inde 2'ye iniyor. Yukarıdaki haritada aktivite 1 dereceydi... Aşağıdaki haritada aurora aktivitesinin nasıl arttığı daha iyi görülüyor...
Bu arada Zeynep derslerini ayarladı, okuldan iznini kopardı, o hızla gitti, hepimizden önce ABD vizesini de aldı. Vize mülakatı çok havalı olmuş. Alaska'ya gidiyoruz ya! Adam şaşırmış. Böylece Alaska'ya bir-iki derken, yolcu sayısı 3 oldu...FOTOĞRAF ÇEKME KONUSU
Alaska'da fotoğraf olayı özellik gösteriyor. Bir kere hava çok soğuk. Çoğu fotoğraf makinesinin, yani kameraların ısı limitleri buna uygun değil. Örneğin Sony alfa 350, ve Leica V-lux 30, benim kameralar, düzgün çalışma aralığı olarak 0-40 santigrad derece arasını (32-104 F) öneriyorlar. Bu ısılar dışında garanti yok! Kameraların çalışma standartları da 23 C derece ısı ve %50 nem oranı için verilmiş. Kısacası soğukta nasıl çalışacakları belirsiz. Fotoğraf çekmeden, olayı yaşamak da güzel, ama kanıt gerekebilir :)) Ne olur ne olmaz!!!!
Bu konuda fazla detaya girmek istemiyorum. Yazan yazmış zaten. Size kaynak göstermekle yetineceğim. İnternetteki en iyi sayfalardan birisine aşağıdaki web adresinden ulaşılabiliyor.
http://www.brighthub.com/multimedia/photography/articles/42911.aspx
UZAYDAN AURORA
Son yolcumuz Zeynep, internette bir fotoğraf keşfetmiş. Malum, dersimizi çalışıyoruz. Uzayda seyreden bir astronot tarafından çekilen bir "aurora" fotoğrafı. Kasım 2011'de çekilmiş. Yandaki fotoğrafta Şikago, St Louis ve kuzey ışıkları değişik bir perspektiften görülüyor. Bu manzarayı kendi başımıza göremeyeceğimize göre fotoğrafıyla yetinmek durumundayız.
YOLA ÇIKIYORUZ
İlk etap Frankfurt. Orada uçak değiştireceğiz. Hedef Seattle. Can yelekleri koltuğun altına. Suya düşersek bunlarla yüzeceğiz. İyice öğrendik. Kendisi açılmazsa yandaki borudan üfleyeceğiz.
Birer aspirin aldık. Varis çorabım ayağımda. Arada kalkıp yürümek lazım. Eğil kalk, sağa dön sola dön, şarap iç, koridorda yürü, şarap iç, beyaz, kırmızı, uyu, uyan, eğil, kalk, film seyret, bir film daha, uyu, uyan... Kafamda bir takım sorular. Biz çok yükseğe çıksak, dünya zaten doğuya dönüyor, Seattle altımıza gelse.. Geldik deyip atlasak... Hostes sıcak kompres dağıtıyor.
Seattle uçaktan çok güzel gözüküyor. Deniz kıvrım kıvrım içerilere kadar uzanıyor. Bir sürü göl var. Göl mü denizin girintileri mi pek anlayamadım. Bütün kıyılar gezi tekneleriyle dolu. Buralarda herkes uykusuz mu? Bizim uykumuzun açılması başka bir "Sleepless in Seattle" durumu mu? Tom Hanks'mi Seattle'daydı, Meg Ryan mı?
Seattle havalimanı sigara olayını bitirmiş. Gaz odası bile yok. Döviz bozacak yer de yok. İlki değil ama ikincisi benimle ilgili. Bir Seattle kitabı aldım. Bulunsun. Jack London'un "Fotoğrafcı" kitabını bulamadım. Uçak değiştirdik. Son etap "United" ile Alaska! Bizim uçağa giderken üzerinde "Alaska Airlines" yazan bir uçak gördüm. Pek sevindim. Bizim memleketin uçağı gibi bir his! Kuyrukta sırıtkan bir eskimo resmi var. 
Yaklaşıyoruz. Yaklaştığımız yeşilin azalıp mavi ve beyazın artmasından belli. İrili ufaklı bir sürü ada, her birisinin tepesinde beyaz bir bulut! Sonra beyaz bulutlar beyaz dağlara dönüştü. Sarp, sivri tepeler, aralarında her an akıp gitmeye hazır buzullar... Biraz ileride denizde süzülen bir tekne gördüm. Ardında dalgalardan bir üçgen yaparak süzüle süzüle gidiyordu. Camdan fotoğrafını çektim. Kamerada büyütüp tekrar baktım. Tekne değilmiş. Ufacık bir buzdağı parçası kopmuş, başını almış gidiyor... 
Alçalıyoruz. Buzlar kirli bir renge döndü. Kıyılar çamur birikintisi gibi. Bolca taşlık, taş mı kaya mı, üstleri beyaz bir şeyle kaplı, kar, buz veya martı pisliği... Uçak başını aşağı çevirmiş, bulutların arasından süzülerek alçalırken bizim adaların martıları düştü aklıma! Kanatlarımızı açmışız... Gözlerim aşağıdan geçen şehir hatları vapurunu arıyor... Arkalarında bıraktıkları beyaz köpük izlerini.... Simit kırıntılarını... Bunlar daha çok yarı donmuş su matlığında bir şeyler... veya denizde yüzen ufak buz kırıntıları... Ötede bir buzul daha... Karlı tepeler... Buz denizi... İniyoruz... Denize mi, çamura mı iniyoruz ne? Can yelekleri nerede?
Vakt-i zamanında, Birleşik Kırallık kıralı III. George, Amerikalı adaşı numarasız George'la başa çıkamayacağını anlayınca, kaptan-ı deryası James Cook'a; git öbür tarafa, Büyük Okyanus filan bir bak demiş. O da üstüne kalın bir şeyler alıp kuzey denizlerine yelken açmış. Yıl 1776, bilemedin 1777. Yukarılarda bir yerde, Asya ile Amerika arasında bir bağlantı var mı diye araştırırken şimdiki Alaska kıyılarına gelmiş (kaç saatte geldi acaba?). Demir atıp adamlarını karaya çıkartmış. Demir atmak "anchor" olunca buranın adı da "Anchorage" olmuş. James Cook'a ne olmuş derseniz, onun aklı Hawai'de kaldığı için, buzlarla falan uğraşmamış, bu soğukta yaşanır mı deyip geri dönmüş.
Anchorage, AK. AK'den kasıt Alaska! Yirmibir saat sonra Alaska'dayız. Günlerden aynı gün, saat akşamın dördü.
